حکمت زیارت بخش پنجم

زیارت مأثور و غیرمأثور

زائر، گاهی با بیانات خود کمالات مزور را ترنّم می‏کند که این‏گونه ثنا خوانی فقط بیانگر میزان ارادت زائر، اعلام تولی نسبت به وی و تبری از دشمنان او، ابراز احساسات و تعیین موضع وی است و گاهی از زبان معصوم ثنا می‏خواند که اصطلاحاً این‏گونه زیارت ‏نامه ‏ها را زیارت مأثور می‏ نامند. چنین زیارت‏ نامه ‏هایی نه تنها کیفیت اظهار ارادت و ابراز تولّی و تبرّی را می ‏آموزد، بلکه متنی است برای شناخت مزور و آگاهی از منزلت او؛ زیرا هر کسی به مقدار معرفت خویش سخن می‏گوید و کلام هر کسی بیانگر میزان شناخت و آگاهی اوست: «الکلام صفة المتکلم»[۱] «کلٌّ یأتى بما هو أهله»[۲].

ادامه مطلب

حکمت زیارت بخش اول

شخصیّت‏های تاریخ‏ ساز

در طول تاریخ در کنار صالحان، طالحان نیز همواره موج‏آفرینی کرده، در سرنوشت ملّت‏ها نقش داشتند و تحولاتی شگرف، در جوامع انسانی آفریدند، لیکن پس از مرگ، نام و یاد آنان به همراه جسمشان دفن گردید و گاه تنها برخی اهداف خاص سیاسی، اقتصادی، ملی و... سبب می‏شد که چندصباحی نامشان به نیکی یاد شود، اما زمانی نمی‏گذشت که به فراموشی سپرده می‏شدند. نمونهٴ این تکریم و تجلیل‏های ساختگی، بزرگداشت پادشاهان ننگ‏آفرین دو هزار و پانصد ساله است که رژیم منحوس ستم‏شاهی پهلوی متولّی آن بود و به انگیزهٴ مبارزه با اسلام و تاریخ اسلامی، تاریخ ننگین شاهنشاهی را جایگزین تاریخ هجری کرد و کوروش را به خوابی آسوده و آرام فرا خواند، لیکن آن رنج بی‏حاصل، گنجی برای آن کهنه پرستان بی‏ هویت نداشت و شعله ‏های ستم ‏سوز انقلاب اسلامی با شراره ‏های خود، همهٴ آن تلاش‏ها را فرا گرفت در نتیجه «نه از تاک نشان ماند و نه از تاک نشان».

سرّ این ناپایداری، ریشه نداشتن این‏گونه شخصیت‏ ها در عواطف و احساسات انسان‏هاست. حتی کسانی که بزرگشان می ‏شمارند نیز، اعتقاد به آنها ندارند، بلکه اهداف و اغراض خاصّی آنان را وادار به این تکریم‏ ها و تعظیم ‏ها می ‏کند تا در پناه آن بر مرکب مراد سوار شوند و آن‏گاه که به هدف خود نایل شدند یا از رسیدن به آن ناامید گشتند قلم بطلان بر همهٴ افتخارات موهوم می‏ کشند و به همهٴ آنها پشت پا می ‏زنند.

ادامه مطلب