حکمت زیارت بخش پنجم

زیارت مأثور و غیرمأثور

زائر، گاهی با بیانات خود کمالات مزور را ترنّم می‏کند که این‏گونه ثنا خوانی فقط بیانگر میزان ارادت زائر، اعلام تولی نسبت به وی و تبری از دشمنان او، ابراز احساسات و تعیین موضع وی است و گاهی از زبان معصوم ثنا می‏خواند که اصطلاحاً این‏گونه زیارت ‏نامه ‏ها را زیارت مأثور می‏ نامند. چنین زیارت‏ نامه ‏هایی نه تنها کیفیت اظهار ارادت و ابراز تولّی و تبرّی را می ‏آموزد، بلکه متنی است برای شناخت مزور و آگاهی از منزلت او؛ زیرا هر کسی به مقدار معرفت خویش سخن می‏گوید و کلام هر کسی بیانگر میزان شناخت و آگاهی اوست: «الکلام صفة المتکلم»[۱] «کلٌّ یأتى بما هو أهله»[۲].

ادامه مطلب

حکمت زیارت بخش چهارم

مثنوی عشق

حضور پیدا کردن در مقابل امام معصوم یا مرقد مطهر او فیضی است که مرحله ‏ای از زیارت با آن تحقق می‏یابد، لیکن در هر زیارتی این‏ گونه است که بعد از دیدار ظاهری و تعارف متداول به گفتگو با مزور و معشوق می‏ نشینند تا دیدار را طولانی ‏تر و لذت وصال را بیشتر کنند.
کلیم حق ‏تعالی در آن وادی مقدس به سوی آتشی رفت تا شعله ‏ای برگیرد، ناگهان صدای محبوب خود را شنید که با وی سخن می‏گوید. در آن میان از او پرسید: ای موسی! آن چیست که در دست توست؟؛ (و ما تلک بیمینک یا موسی) [۱] موسی (علیه ‏السلام) در جواب گفت: این، عصای من است که بر آن تکیه می‏کنم، برای گوسپندانم از درخت برگ می‏ریزم و منفعت‏ های دیگری نیز برای من دارد؛ (قال هی عصای أتوکّؤُا علیها و أهشّ بها علی غنمی و لی فیها مارب أُخری) [۲] برخی از مفسران گفته ‏اند: با آن که حضرت موسی (علیه ‏السلام) می‏ توانست به یک جملهٴ (هی عصای) اکتفا کند، بقیهٴ جملات را برای طولانی ‏تر کردن مناجات و مذاکرهٴ با خدا بر زبان آورد [۳].

ادامه مطلب